Panik atak, aniden ortaya çıkan ve yoğun korku ile beraber gelen bir kaygı atağıdır. Bu ataklar, çoğu zaman gerçek bir tehlike olmamasına rağmen, vücudun **savaş ya da kaç** tepkisini tetikler. Panik atakların nedenleri kişiden kişiye değişebilir ve altında yatan birçok faktör bulunabilir. Bu durumun anlaşılmasına yardımcı olmak amacıyla geliştirilen panik atak testi, yaşanan kaygı durumunun fizyolojik belirtilerinden yola çıkarak hazırlanmıştır.
Bu test, bireyin yaşadığı belirtilerin panik atak olup olmadığı konusunda bir fikir edinmesini sağlar. Panik atak yaşayan kişiler, bu test sayesinde durumlarının ciddiyetini daha iyi anlayabilir ve gerektiğinde **uzman yardımı** alabilirler. Unutmayın, erken teşhis ve doğru tedavi yöntemleriyle panik atakların üstesinden gelmek mümkündür.
Panik Atak Testi Nedir?
Panik atak, herhangi bir somut tehlike olmamasına rağmen, bireyin yoğun korku, kaygı ve panik hissi yaşadığı ataklardır. Bu ataklar sırasında kişi, kalp krizi geçirdiğini veya öleceğini düşünebilir. Genellikle 10 ila 30 dakika süren bu ataklar, bazı durumlarda bir saate kadar uzayabilir. Atak sonrasında birey, hem fiziksel hem de psikolojik olarak yorgun hissedebilir.
Panik ataklar, herhangi bir uyarıcıya bağlı olmadan ortaya çıkabildiği için, zaman ve mekân fark etmeksizin her yerde görülebilir. Bu durum, bireylerin kendilerini güvende hissedecekleri yerleri tercih etmelerine neden olabilir. Bu durum ise sıklıkla agorafobi ile ilişkilendirilir. Agorafobi, kaçışın zor olabileceği veya yardım almanın mümkün olmadığı durumlardan korkma halidir. Bu durumda, panik atak, agorafobili veya agorafobisiz olarak görülebilir.
- Göğüste baskı hissi
- Bayılma hissi
- Nabzın hızlanması, kalp krizi geçirdiğini sanma durumu
- Kalp çarpıntısı, aklı yitirme ya da delirme hissi
- Nefes darlığı, boğulma hissi
- Ağız kuruluğu, ölüm korkusu
- Terleme, titreme, sıcak basması
- Uzuvlarda uyuşukluk hissi, karıncalanma, mide bulantısı
- Kusma, baş dönmesi, baş ağrısı, kontrolü kaybetme hissi
Panik atak testi, bu belirtilerin ölçülmesi amacıyla geliştirilmiştir. 1995 yılında Bandelow tarafından geliştirilen bu ölçek, bireyin yaşadığı panik bozukluk durumuna ilişkin fikir edinilmesini sağlar. Test, 14 maddeden oluşur ve kişinin son bir hafta içinde yaşadığı belirtileri göz önünde bulundurarak cevaplaması istenir.
Panik atak testi, bireyin yaşadığı fiziksel ve psikolojik belirtilerin panik atakla ilişkili olup olmadığını anlamaya yardımcı olur.
Panik Atak Testi Ne İşe Yarar ve Hangi Durumlarda Kullanılır?
Panik atak testi, bireyin bu durumla bağlantılı olarak yaşadığı fiziksel semptomlarla birlikte psikolojik belirtilerin, panik atakla ilişkili olup olmadığına dair fikir edinilmesi amacıyla uygulanmaktadır.
Panik atak testi, belirtilerin şiddetini ve sıklığını değerlendirerek, bireyin durumunun ciddiyetini anlamaya yardımcı olur.
Panik Atak Testi Kimlere Uygulanır?
Genetik faktörler, yetiştirilme tarzı, yaşanan travmalar ve stresli yaşam olayları, panik bozukluk gelişiminde etkili olabilir. Ailesinde panik bozukluk öyküsü olan kişilerde bu durumun görülme olasılığı daha yüksektir. Panik bozukluk, cinsiyet ayrımı gözetmeksizin herkeste görülebilir, ancak kadınlarda daha sık rastlanır. Genellikle 20’li yaşların sonu ile 30’lu yaşlarda başlar. Daha geç yaşlarda ortaya çıkması durumunda, altta yatan tıbbi nedenlerin araştırılması önemlidir.
Panik atak testi, fizyolojik bir sorunu olmayan ve panik atak belirtileri gösteren kişilere uygulanır. Bu nedenle, öncelikle hastanın öyküsünün detaylı bir şekilde alınması ve gerekli tıbbi tetkiklerin yapılması önemlidir.
Panik Atak Testi Nasıl Uygulanır?
Panik atağın fizyolojik belirtilerini yaşayan bir birey ile ailesinin tıbbi öyküsünün alınması önemlidir. Bireye EKG, tam kan sayımı, efor, solunum fonksiyonu ve tiroid testi gibi testler yapılabilmektedir. Bu testlerden herhangi bir bulgu çıkmadığında ve doktor panik ataktan şüphelendiği takdirde kişiyi uygun teşhis ve tanıyı koyacak bir ruh sağlığı uzmanına sevk etmektedir.
Panik atak teşhisi için kullanılan herhangi bir laboratuvar testi ya da radyolojik bir ölçek bulunmamaktadır. Ancak psikolojik panik atak testi, bu teşhisin konulması için bir fikir kaynağı olarak kullanılmaktadır. Bireyden testin maddelerini dikkatli bir şekilde okuyarak cevaplaması ve bunu yaparken de son 7 günü göz önünde bulundurması istenmektedir.
Panik Atak Testi Nasıl Yorumlanır?
Panik atak testi, kişiye net olarak tanı konulması amacıyla kullanılan bir araç değildir. Bu ölçeğin aynı sorulardan oluşan, klinik gözlemci ve hasta öz bildirim formları bulunmaktadır. Her bir soru ise yaşanan belirtinin derecesine göre 0–4 arasında puanlanmaktadır. Klinik gözlemci ve hasta öz bildirim formlarının her biri 14 soru içermektedir. Bu testten alınan puanlar da panik bozukluk durumuna dair fikir vermektedir.
Değerlendirme ise şu şekilde yapılmaktadır;
- 0-8 Puan: Semptomlar panik bozukluk tanısı için yeterli değil
- 9-18 Puan: Hafif düzeyde panik bozukluğu
- 19-28 Puan: Orta düzeyde panik bozukluğu
- 29-39 Puan: Şiddetli panik bozukluğu
- 40 ve üzeri: Çok şiddetli panik bozukluğu
Bu puanlar, bireyin yaşadığı belirtilerin şiddeti hakkında genel bir fikir verir ve tedavi sürecinin planlanmasına yardımcı olabilir. Ancak, kesin tanı için bir ruh sağlığı uzmanına başvurmak önemlidir.
Panik Atak Testi Nerede, Kim Tarafından Uygulanır?
Panik atak testi; psikoloji alanında çalışan, gerekli tanı ve teşhis ile danışma sürecini yürütebilecek ruh sağlığı uzmanları tarafından uygulanmaktadır. Bununla birlikte panik atak testi, ruh sağlığı uzmanları tarafından özel klinik veya danışma ortamında yapılabildiği gibi günümüzde online olarak da uygulanabilmektedir. Bu test, bireyin yaşadığı belirtiler hakkında bir ön değerlendirme yapılmasına olanak tanır.
Panik Atak Testinin Riskleri/ Yan Etkileri
Panik atak testinin herhangi bir risk faktörünün olduğuna yönelik bir veri bulunmamaktadır. Ancak test sonuçlarının yanlış yorumlanması veya kişinin kendi kendine tanı koymaya çalışması olumsuz sonuçlara yol açabilir. Bu nedenle, test sonuçlarını bir uzmanla değerlendirmek önemlidir.
Kaygılarınızı Anlamak İçin Bir Adım
Panik atak testi, panik atak belirtileri yaşayan bireyler için önemli bir araçtır. Bu test, belirtilerin şiddetini ve sıklığını değerlendirerek, kişinin durumunun ciddiyetini anlamasına yardımcı olur. Test sonuçları, bireyin bir ruh sağlığı uzmanına başvurup başvurmaması gerektiği konusunda karar vermesine yardımcı olabilir. Özellikle kaygı ile başa çıkmakta zorlanan kişiler için bu test, bir başlangıç noktası olabilir.
Unutmayın ki panik atak, tedavi edilebilir bir durumdur ve doğru yaklaşımlarla üstesinden gelinebilir. Yaşadığınız belirtilerle ilgili endişeleriniz varsa, bir uzmana danışmaktan çekinmeyin. Erken teşhis ve tedavi, daha sağlıklı ve mutlu bir yaşamın anahtarıdır. Ayrıca anksiyete bozuklukları hakkında daha fazla bilgi edinmek, durumu anlamanıza ve yönetmenize yardımcı olabilir. Kaygı ile başa çıkmak ve harekete geçmek için farklı yöntemler deneyebilirsiniz. Ayrıca, anksiyete ile başa çıkma yolları konusunda kendi kendinize yardım rehberlerinden de faydalanabilirsiniz.
Panik atak testi, kaygılarınızı anlamanın ve doğru adımlar atmanın ilk adımı olabilir.
