Kişisel Gelişim

Karmaşık Sorunları Parçalara Bölmek: Balık Kılçığı Tekniği Nedir?

Bu yazıda neler var?
  • Balık kılçığı tekniği nedir?
  • İshikawa diyagramı ne işe yarar?
  • Balık kılçığı diyagramı nasıl kullanılır?
Yazıyı sesli olarak dinle

Ishikawa Diyagramı olarak bilinen Balık Kılçığı Tekniği, karmaşık sorunların temel nedenlerini ortaya çıkarmak için tasarlanmış güçlü bir nedensel analiz tekniğidir. Diyagramlar genellikle karmaşık konuları, modelleri, sistemleri görselleştirmek ve başkalarına açıklamak için kullanılır. Ama aynı zamanda bu şeyleri kendimiz keşfetmemize ve daha iyi anlamamıza yardımcı olmak için de sıklıkla yararlıdırlar.

Balık kılçığı tekniğinin temel amacı, karmaşık problemleri anlaşılabilir parçalara bölmek, ekip üyelerinin etkili bir şekilde beyin fırtınası yapmasına ve neden-sonuç ilişkilerini analiz etmesine olanak tanımaktır. Balık kılçığı diyagramı problem çözme konularında kişilere iş sürecinde oldukça faydalıdır. Daha da detaya inelim;

Balık Kılçığı Tekniği Nedir?

Balık Kılçığı Tekniği, karmaşık sorunların temel nedenlerini belirlemek için kullanılan bir analiz aracıdır. Bir balığın kılçığına benzer bir yapıda olan bu teknik, sorunun başı olarak adlandırılan ana bir konuyu ortaya koyar ve bu konuyu etkileyen çeşitli nedenleri kategorize eder. Bu nedenler genellikle alt başlıklar veya kategoriler halinde gruplanır ve balık kılçığı şeklinde bir diyagram üzerinde görselleştirilir. Balık Kılçığı Tekniği, ekiplerin bir problemi daha iyi anlamalarını ve bu problemlere etkili çözümler bulmalarını sağlar.

Her Balık Kılçığı Diyagramı üç temel unsur içerir:

  1. Baş Sorun: Balığın başındaki ana problemi temsil eder.
  2. Omurga: Ana nedenleri temsil eden nitelikler, omurgadaki kemikler gibi işlev görür.
  3. Kılçıklar: Potansiyel nedenler olan nitelikler içindeki sorunlu alanları gösterir.
balık kılçığı teknği diyagramı

Balık Kılçığı Diyagramı’nın 5 Maddesi

Ishikawa diyagramı, bir problemin nedenlerini görselleştirmeye yardımcı olan bir kalite kontrol aracıdır. Diyagram, 5 ana kategoriye ayrılmış 5 maddeden oluşur:

  • Yöntem: Bunlar, çalışma modu veya akış yönetimi gibi, oluşturma ve üretim sürecinde sorunlara neden olan işlev bozukluklarıdır.
  • Malzeme: Bu, tarihi geçmiş hammaddeler, düşük kaliteli malzemeler, kusurlu parçalar vb. gibi kullanılan malzemelerle bağlantılı nedenleri ifade eder,
  • Çevre (veya Pazar): Bu, rekabet veya mevzuat gibi dış çevrenin şirket üzerindeki etkisini ifade eder,
  • Ekipman: Ana malzemeye değer katan ve eski, hatalı veya uygun olmayan ekipman,
  • İşgücü: Bu, insan kaynaklarıyla ilgili her şeyi kapsar (personel yetersizliği, çatışma, yetersiz personel eğitimi, vb.)

Proje yönetiminde her seferinde 5 maddeyi dikkate almak zorunda değilsiniz: her şey soruna ve duruma bağlı! Hatta Yönetim ve Finansal Kaynaklar gibi başka “maddeler” eklemek de mümkündür.

Ishikawa Diyagramı Nasıl Oluşturulur?

Ishikawa diyagramı oluşturma yöntemi dört ana adımdan oluşur:

1. Etkiyi Belirleme:

Bu adım nispeten kolaydır, çünkü problem genellikle girişimci tarafından fark edilir. Bu etkinin sonsuz sayıda şekli olabilir: ciroda düşüş, üretimde düşüş, çalışanlarda motivasyon eksikliği…

2. Nedenleri Listeleme:

Yöneticiler, uzmanlar veya çalışanlarla beyin fırtınası yaparak, gözlemlenen etki üzerinde az ya da çok doğrudan etkisi olan tüm nedenleri listeler. Daha sonra bu nedenler her “M” kategorisine göre sınıflandırılır.

3. Şirketin Etki Edilebileceği Nedenleri Belirleme:

Her neden için, şirket bu nedenin kökenini bulmak için gerekli soruları sormalıdır. Örneğin, yöntem nedeni için bir yenilik eksikliği olabilir. Bu durumda, bu eksikliğin neden var olduğunu sormak gerekir (finansal kaynak eksikliği, fikir eksikliği…) ve kaynağını bulana kadar araştırmaya devam etmek gerekir.

4. Nedenleri Sıralama:

Her dal için, her belirlenen neden için bir ağırlık atanmalıdır. Bu ağırlık, nedenleri, gözlemlenen etki üzerinde en fazla etkiye sahip olan nedenden başlayarak sıralamaya yardımcı olur.

Bu nedenlerin sıralanması, şirketi sorunu çözmek için öncelikli olarak yapması gereken eylemlere yönlendirir. Bu dört adımın tamamlanmasından sonra, şirketin karşılaştığı sorunu çözmek için hangi adımları atacağını belirlemesi gerekir.

Ishikawa diyagramını neden kullanmalıyım?

Ishikawa diyagramının temel amacı, gözlemlenen bir sorun üzerinde az çok doğrudan etkisi olan tüm nedenleri belirlemektir. Bu yüzden daha bir sorunun açıklanması daha da bir görünüm elde etmiştir. Bahsini ettiğimiz balık kılçığı tekniği gibi. Örneğin cirosunda bir düşüşle karşı karşıya olan bir şirket, doğal olarak kendisine bu düşüşün neden meydana geldiği sorusunu sorar; bu aracın kullanımının anlamlı olduğu bu tür soruları yanıtlamaktır.

balık kılçığı diyagramına ait görsel



Daha sonra belirlenen nedenler önceliklendirilerek şirketin sorunu çözme çabalarına öncelik vermesi sağlanır. Ishikawa diyagramının gücü çok görsel bir araç olmasıdır. Grafiksel bir gösterim problem etrafında iletişimi büyük ölçüde kolaylaştırır. Bu aynı zamanda yöneticiye belirlenen zararlı etki hakkında hem sentetik hem de kesin bir küresel vizyon sunar. Sebep-sonuç diyagramı, büyüklüğü veya faaliyet alanı ne olursa olsun, bir işlev bozukluğuyla karşılaşan her türlü işletme için geçerlidir.

Önerilen Yazı: Ülkelerin Yöresel Kıyafetleri: Dünyadan Geleneksel Giysiler

Balık kılçığı problem çözme

Sorunların Nedenini Bulmak: “5 Neden” Yöntemi

Ishikawa diyagramı için sebepler, tek başınıza veya grup halinde toplanılabilir. Daha fazla veri ve fikir edinmek için beyin fırtınası yapmak oldukça faydalıdır. Balık kılçığı tekniği, bu yönteme dahil olmanın, iş süreçlerine aşina olan kişileri de kapsamasını önerir. Örneğin, bir makine fabrikasında bu kişiler; işçiler, mühendisler ve tasarımcılar olabilir.

Beyin fırtınası şu şekilde gerçekleşir: Katılımcılar sorunu tanımlar ve hangi faktörlerin ve süreçlerin bu sorunu etkilediğini anlamaya çalışırlar. Bunu yapmak için “Sorun neden ortaya çıktı?” sorusu sorulur ve tüm cevaplar not alınır. Bu cevaplar, birinci seviyedeki temel faktörleri ve sebepleri oluşturacaktır.

Daha sonra, her bir temel faktör için de “neden?” sorusu sorulur. Cevaplar, ikinci seviyedeki ayrıntılı faktörleri ve sebepleri oluşturur. Bunu şu şekilde gösterebiliriz:

Neden satışlarımız düşük?

  • Çünkü satış temsilcilerinin daha fazla satış yapma motivasyonu yok.
  • Neden motivasyonları yok?
  • Satış temsilcileri için bir “tavan” belirlendi: Belirli bir hacmin üzerinde satış yaparlarsa, komisyon oranları düşüyor.

Her bir ayrıntılı faktör için de “neden?” sorusu sorulmaya devam etmeli; ilk bakışta önemsiz gibi görünen tüm sebepler bulunana kadar bu işlem tekrarlanmalıdır. Bu şekilde diyagram, dördüncü veya beşinci seviyeye kadar genişleyebilir. Ancak, genellikle iki seviye ile sınırlandırılır: temel faktörler ve ayrıntılı faktörler.

Özetle:

  • “5 Neden” yöntemi, bir sorunun temel sebebini bulmak için kullanılır.
  • Beyin fırtınası, bu yöntemi uygulamak için ideal bir yöntemdir.
  • Sorunun temel sebebini bulmak için, “neden?” sorusu her bir faktör için tekrarlanmalıdır.
  • Diyagram, genellikle iki seviye ile sınırlandırılır: temel faktörler ve ayrıntılı faktörler.

Balık kılçığı problem çözmek için iyi bir seçenek olabilir. Bu diyagram ile beyin fırtınası yaparak çözüm yolları bulabilirsiniz.

Balık kılçığı tekniği konulu yazımızda kullanılan kaynaklar:
FISHBONE DIAGRAM
What Is a Fishbone Diagram? 

Sarp YLMZ

Merhaba, ben Sarp. Kişisel gelişim ve teknoloji konularına olan ilgim nedeniyle Bloglabs sitesinde adminlik ve içerik üreticiliği yapıyorum. Özellikle makale yazmak ve yeni bilgiler öğrenmek beni heyecanlandırıyor.Bloglabs sitesinde yazdığım yazılar genellikle kişisel gelişim ve teknoloji konularına odaklanıyor. Kendi deneyimlerimden yola çıkarak okuyuculara faydalı bilgiler sunmaya çalışıyorum. Özellikle teknoloji konusunda, sadece yeni ürünlerin özellikleri hakkında değil, aynı zamanda teknolojinin hayatımızdaki etkileri ve gelecekte neler olabileceği hakkında da yazılar yazıyorum.Bloglabs'ta içerik üreticisi olmak benim için oldukça keyifli bir deneyim. İnsanlarla iletişim kurmak, onların ilgisini çekmek ve farklı konularda farkındalık yaratmak beni mutlu ediyor. Yeni şeyler öğrenmekten ve bunları yazılarımda paylaşmaktan büyük bir zevk alıyorum.

İlgili Makaleler

2 Yorum

  1. Bu makaleyi çok beğendim Balık kılçığı tekniğini çok güzel bir şekilde anlatmışsınız. Özellikle görseller ve pratik örnekler tekniğin daha iyi anlaşılmasına yardımcı oluyor.

    Ben bu tekniği daha önce bir projede kullanmıştım ve çok faydasını görmüştüm. Projedeki problemin temel nedenlerini belirlememize ve çözümler bulmamıza yardımcı oldu.

    Makalede bazı eksikler de gördüm. Örneğinnn tekniğin tarihçesinden bahsedilmemiş. Ayrıca, tekniğin dezavantajlarına da yer verilebilirdi.

    Bunun dışında makale çok güzel ve faydalıydı. 💪

    Ben de buraya balık kılçığı tekniği kullanarak çözdüğüm bir problemi paylaşmak istiyorum belki bazı şirket yöneticilerine veya işletme sahiplerine hatta bireylere yardımcı olur.

    Bir keresinde, çalıştığım şirkette üretim hattında bir problem vardı. Ürünler hatalı üretiliyordu ve sorunun kaynağını bulamıyorduk. Sonra, balık kılçığı tekniğini kullanmaya karar verdik.

    Tekniği kullanarak problemin 5 temel nedenini belirledik:

    Malzeme: Kullanılan malzemeler yeterince kaliteli değildi.
    Ekipman: Ekipmanlar eski ve yıpranmıştı.
    İşgücü: Çalışanlar yeterince eğitimli değildi.
    Yöntem: Üretim yöntemi hatalıydı.
    Çevre: Üretim ortamı yeterince temiz değildi.

    Bu nedenleri belirledikten sonra, her bir neden için çözümler bulmaya çalıştık. Örneğin, malzemeleri daha kaliteli malzemelerle değiştirdik, ekipmanları yeniledik, çalışanlara eğitim verdik, üretim yöntemini değiştirdik ve üretim ortamını temizledik.

    Bu çözümleri uyguladıktan sonra, problem tamamen çözüldü. Artık ürünler hatalı üretilmiyordu.

    Bu örnekten de görebileceğiniz gibi, balık kılçığı tekniği karmaşık problemleri çözmek için çok kullanışlı bir araçtır. Bu tekniği kullanarak problemlerin temel nedenlerini belirleyebilir ve bu nedenlere çözümler bulabilirsiniz.

    Tekniği kullanmak isteyenlere tavsiyem:

    Öncelikle probleminizi net bir şekilde tanımlayın.
    Sonra her bir nedeni ayrı bir kategoriye yerleştirin.
    Her bir nedenin alt dallarını da belirleyin.
    Çözümler için beyin fırtınası yapın.
    En iyi çözümleri seçin ve uygulamaya koyun.
    Bu tekniği kullanarak birçok problemi çözebilirsiniz. Denemeye değer!

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir


Başa dön tuşu