Çocuk Yetiştirirken Doğru Anne Baba Tutumları Nasıl Olmalı?
Anne baba tutumlarını bilmek, çocuk yetiştirirken bilmeniz gereken şeylerdir. Çocuk yetiştirmek, büyük bir sorumluluk ve özen gerektiren önemli bir görevdir. Anne ve babalar, çocuklarının fiziksel, duygusal ve zihinsel gelişimine doğrudan etki ederler.
Bu nedenle, çocuklara gösterilen anne baba tutumları, onların gelecekteki hayatlarını, kişiliklerini, özgüvenlerini ve toplumsal becerilerini büyük ölçüde şekillendirir.
Her ebeveynin çocuklarıyla ilişkisi farklıdır; bazıları disiplinli bir yaklaşım benimserken, bazıları daha hoşgörülü olabilir. Fakat burada önemli olan, çocukların sağlıklı bir psikolojik ve sosyal gelişim göstermesini sağlayacak dengeli bir tutum benimsemektir.
Anne Baba Tutumları Nedir? Nelerdir?

Anne baba tutumları, çocukların yetişme sürecinde ebeveynlerin sergilediği davranış ve yaklaşımların genel bir ifadesidir. Bu tutumlar, çocukların kişilik gelişimi, özsaygısı, duygusal dengesi ve sosyal becerileri üzerinde büyük rol oynar.
Ebeveyn tutumları, aile içi dinamikler, kültürel değerler ve ebeveynlerin kişisel deneyimleri tarafından şekillenir. Genelde altı ana başlıkta incelenen bu tutumlar, çocukların gelecekte nasıl bir birey olacaklarını önemli ölçüde belirler.
Mükemmeliyetçi Anne Baba Tutumu
Mükemmeliyetçi ebeveynler, çocuklarının her alanda – akademik, sosyal, sanatsal ve sportif – kusursuz olmalarını beklerler. Kendi gerçekleştiremedikleri hedefleri çocukları üzerinden tamamlamaya çalışır, bu da çocuk üzerinde büyük bir baskı oluşturur.
Mükemmeliyetçi Ebeveynlerin Özellikleri:
- Çocuktan yaşının ve kapasitesinin çok üzerinde başarılar beklerler.
- Çocuklarına sürekli olarak mükemmeliyetçilik dayatır, hataya tolerans göstermezler.
- Çocuğun arkadaş çevresi dahil tüm hayatını kontrol ederler.
Mükemmeliyetçi Ebeveyn Tutumuyla Yetişen Çocukların Özellikleri:
- Başarısızlık korkusu, özgüven eksikliği ve aşağılık kompleksi yaşayabilirler.
- Kendilerini sürekli eleştirir, başkalarına karşı güvensiz olabilirler.
- Çocuk, zamanla kendi isteklerinden uzaklaşıp ebeveynlerini memnun etmeye odaklanır.
Otoriter Tutum
Otoriter ebeveynler, çocuklarına karşı katı kurallar koyar ve bu kuralların sorgusuz sualsiz uygulanmasını bekler. Çocuğun kendini ifade etmesine izin verilmez, aile içinde korku hakimdir.
Otoriter Ebeveynlerin Özellikleri:
- Disiplin konusunda aşırı titiz ve katıdırlar.
- Çocuğun her hareketini kontrol eder, hata yapmasını kabul etmezler.
- Çocuk, sürekli eleştirilir ve ağır cezalara maruz kalabilir.
Otoriter Ebeveyn Tutumuyla Yetişen Çocukların Özellikleri:
- Özgüven eksikliği ve kendine olan güvenin yetersizliği sık görülür.
- Sessiz, çekingen ya da tam tersi isyankar olabilirler.
- Dıştan denetimli bireyler haline gelir, kendi kararlarını almaktan çekinirler.
Aşırı Hoşgörülü Tutum
Aşırı hoşgörülü tutuma sahip ebeveynler, çocuklarına sınırsız özgürlük tanır ve onların her davranışını hoş görür. Çocuğun kuralları öğrenmesi ve disiplin kazanması sağlanmaz.
Aşırı Hoşgörülü Ebeveynlerin Özellikleri:
- Çocuğun yaptığı her şeyi hoş karşılar ve sınır koymazlar.
- Sadece büyük sorunlarda tepki gösterirler, bu durum tutarsızlık yaratır.
- Çocuk merkezli bir aile yapısı benimserler, çocuğun istekleri her şeyden önde gelir.
Aşırı Hoşgörülü Ebeveyn Tutumuyla Yetişen Çocukların Özellikleri:
- Eleştiriye kapalı, sorumsuz ve bencil bireyler olabilirler.
- Doyumsuzluk yaşayabilir, kurallarla karşılaştıklarında uyum sağlamakta zorlanırlar.
- Sosyal ortamlarda hayal kırıklığına uğrayabilir ve antisosyal davranışlar sergileyebilirler.
Aşırı Koruyucu ve Kaygılı Tutum
Aşırı koruyucu ebeveynler, çocuklarının her adımını takip eder ve onları sürekli olarak korumaya çalışır. Bu tutum, çocuğun bağımsızlık kazanmasını engeller.
Aşırı Koruyucu Ebeveynlerin Özellikleri:
- Çocuğun yapabileceği şeyleri bile kendileri yapmaya çalışır, aşırı müdahalecidirler.
- Çocuğa yaşının çok altında bir muamele yaparak onu bağımlı kılarlar.
- Çocuğun bireyselleşme çabalarını engellerler.
Aşırı Koruyucu Ebeveyn Tutumuyla Yetişen Çocukların Özellikleri:
- Bağımsız karar verme ve sorumluluk alma becerileri zayıf olabilir.
- Özgüven eksikliği ve korkaklık sıkça gözlemlenir.
- Çocuk, toplum içinde savunmasız kalabilir ve sosyal beceriler geliştirmekte zorlanır.
İlgisiz ve Kayıtsız Tutum
İlgisiz ebeveynler, çocuklarının ihtiyaçlarına duyarsız kalır ve onları ihmal eder. Çocuğun varlığı ile yokluğu onlar için fark etmez.
İlgisiz Ebeveynlerin Özellikleri:
- Çocuğun yaptığı hiçbir şeyle ilgilenmez, sorunları görmezden gelirler.
- Çocukla aralarındaki iletişim genellikle sınırlıdır ve kopuktur.
- Çocuk, ebeveynlerinin hayatında öncelikli değildir.
İlgisiz Ebeveyn Tutumuyla Yetişen Çocukların Özellikleri:
- Dikkat çekmek için zarar verici davranışlar sergileyebilirler.
- Sosyal gelişimleri gecikir, saldırganlık görülebilir.
- Özgüven eksikliği ve yalnızlık hissi sık görülür.
Tutarsız Tutum
Tutarsız ebeveynler, aynı davranışa bazen olumlu, bazen olumsuz tepkiler verebilir. Çocuğa karşı tutarsızlık, çocukta güven eksikliğine yol açar.
Tutarsız Ebeveynlerin Özellikleri:
- Bir davranış kimi zaman ödüllendirilirken, kimi zaman cezalandırılır.
- Ebeveynler kendi aralarında veya çocuklara karşı farklı tutumlar sergileyebilirler.
- Çocuğa sınır koymada kararsız ve belirsizdirler.
Tutarsız Ebeveyn Tutumuyla Yetişen Çocukların Özellikleri:
- Çocuk, doğru ve yanlış konusunda kararsız kalır.
- Güvensizlik hissi, kararsızlık ve şüpheci bir yapıya sahip olabilir.
- Çocuğun kendini ifade etmesi ve sosyal ilişkiler geliştirmesi zorlaşır.
Demokratik Tutum
Demokratik ebeveynler, çocuklarına karşı sevgi ve güven çerçevesinde yaklaşıp, onların bireysel haklarına saygı gösterirler. Bu tutum, çocukların sağlıklı bir gelişim süreci geçirmelerine olanak tanır.
Demokratik Ebeveynlerin Özellikleri:
- Çocuğa yol gösterir, ancak kararlarını kendisinin almasına izin verirler.
- Kurallar mantıklı ve çocuğun gelişimine uygun olarak belirlenir.
- Çocuğun fikirlerine saygı gösterir, açık bir iletişim kurarlar.
Demokratik Ebeveyn Tutumuyla Yetişen Çocukların Özellikleri:
- Özgüvenli, sosyal ve sorumluluk sahibi bireyler olarak yetişirler.
- Eleştiriye açık ve iş birliğine hazırdırlar.
- Duygusal açıdan dengeli, çevresiyle sağlıklı ilişkiler kurabilen bireyler olurlar.
Demokratik Ebeveyn Tutumuyla Yetişen Çocukların Özellikleri:
Kendini ifade edebilen, çevresine uyum sağlayan ve sağlıklı ilişkiler kuran bireyler olurlar.
Özgüvenli, sorumluluk sahibi ve sosyal becerileri yüksek bireyler olarak yetişirler.
Eleştiriye açık, iş birliğine yatkın ve yaratıcı bireylerdir.
Anne baba tutumları nelerdir ve örnek olayları hakkında olan yazımızda kullanılan kaynaklar:
ScienceDirect
Mother-Father Attitudes
Anne baba tutumu çok önemli. Kendilerini otoriter sanan anne baba tutumu ciddi derecede çocuğu etkiliyor. Etrafta var olsun diye çocuk yapılmamalı. Sonra çocuklarınız hep içe kapanık Oluyor ben bir pedagog olarak yazıyorum, yapmayın etmeyin. Bu yazı gerçekten çok yardımcı oldu bana araştırmam için