Erteleme Hastalığına Son: Gelecek Benliğiniz İçin Şimdi Harekete Geçin
Hepimiz erteleme davranışını az ya da çok deneyimlemişizdir. Yapmamız gereken işleri sürekli erteler, son ana bırakırız. Peki, neden böyle davranırız? Neden uzun vadede bize fayda sağlayacak şeyleri yapmak yerine, anlık zevklere yöneliriz? Bu soruların cevabını ararken, Harvard Üniversitesi’nden iki profesörün yaptığı bir araştırma oldukça aydınlatıcı olabilir. Onların araştırması, erteleme alışkanlığımızın temelinde yatan psikolojik mekanizmaları anlamamıza yardımcı oluyor.
Bu makalede, erteleme nedenlerimizi derinlemesine inceleyecek ve bu alışkanlıktan kurtulmak için etkili stratejiler sunacağız. Gelecek benliğimizin çıkarlarını koruyarak, daha üretken ve tatmin edici bir yaşam sürmek için okumaya devam edin.
Neden Erteleriz: “Şimdiki Ben” ve “Gelecek Ben” Arasındaki Çatışma

Erteleme davranışının temelinde, “Şimdiki Ben” ve “Gelecek Ben” arasındaki bir çatışma yatar. “Şimdiki Ben”, anlık zevklere ve kolay olana odaklanırken, “Gelecek Ben” uzun vadeli hedefleri ve sonuçları düşünür. Bu çatışma, genellikle “Şimdiki Ben”in zaferiyle sonuçlanır. Çünkü anlık zevkler, gelecekteki faydalardan çok daha cazip gelir.
Davranışsal ekonomistler bu durumu “zaman tutarsızlığı” olarak adlandırır. Geleceği düşündüğümüzde, uzun vadeli faydalar sağlayacak seçimler yapmak isteriz (“Evet, daha çok tasarruf yapacağım!”). Ancak, bugünü düşündüğümüzde, kısa vadeli zevklere yöneliriz (“Şimdi harcayacağım!”). Bu nedenle, erteleme davranışından kurtulmak için, “Şimdiki Ben”i “Gelecek Ben”in çıkarları doğrultusunda hareket etmeye teşvik etmeliyiz.
- Anlık zevkler, uzun vadeli faydalardan daha cazip gelir.
- “Şimdiki Ben”, kolay olana yönelirken, “Gelecek Ben” uzun vadeli hedefleri düşünür.
- Zaman tutarsızlığı, erteleme davranışının temel nedenidir.
- Erteleme, genellikle “Şimdiki Ben”in zaferiyle sonuçlanır.
- Uzun vadeli sonuçlar, anlık zevklerden daha az önemlidir.
- “Gelecek Ben”in çıkarlarını korumak, ertelemeyi önlemenin anahtarıdır.
- Erteleme, gelecekte pişmanlığa yol açabilir.
- “Şimdiki Ben”i kontrol etmek, “Gelecek Ben”e yatırım yapmaktır.
- Erteleme, potansiyelimizi gerçekleştirmemizi engeller.
- “Gelecek Ben”e karşı sorumluluk hissetmek, ertelemeyi azaltır.
Unutmayın, ertelediğiniz her iş, “Gelecek Ben”inize bir yüktür. Bu yük, stres, kaygı ve pişmanlık olarak geri dönebilir. Oysa, “Şimdiki Ben”i disipline ederek, “Gelecek Ben”inize yatırım yapabilir, daha mutlu ve başarılı bir yaşam inşa edebilirsiniz.
Filozof Seneca’nın dediği gibi, “Hayat, onu nasıl kullandığını bilenler için uzundur.” Erteleme, hayatımızı kısaltır ve potansiyelimizi boşa harcamamıza neden olur. Bu nedenle, erteleme alışkanlığından kurtulmak, sadece bir zaman yönetimi meselesi değil, aynı zamanda bir yaşam felsefesidir.
Ertelemeyle Başa Çıkmanın Yolları

Erteleme alışkanlığından kurtulmak için, “Şimdiki Ben”i “Gelecek Ben”in çıkarları doğrultusunda hareket etmeye teşvik etmeliyiz. Bunun için üç temel strateji uygulayabiliriz:
- Uzun vadeli davranışların ödüllerini daha belirgin hale getirin.
- Ertelemenin bedellerini daha belirgin hale getirin.
- Çevrenizden erteleme tetikleyicilerini kaldırın.
Bu stratejileri daha detaylı inceleyelim. Erteleme davranışıyla başa çıkmak için, bu yöntemleri kendi yaşamınıza uyarlayarak, daha üretken ve tatmin edici bir yaşam sürebilirsiniz.
Unutmayın, değişim bir süreçtir ve sabır gerektirir. Kendinize karşı şefkatli olun ve küçük adımlarla ilerleyin. Zamanla, erteleme alışkanlığınızı yenecek ve potansiyelinizi tam olarak ortaya çıkaracaksınız.
Uzun Vadeli Davranışların Ödüllerini Daha Belirgin Hale Getirin
Erteleme davranışının nedeni, zihnimizin anlık bir fayda istemesidir. İyi uzun vadeli seçimlerin faydalarını daha belirgin hale getirmenin bir yolunu bulursanız, ertelemeyi önlemek kolaylaşır. Bunun bir yolu, gelecekteki benliğinizin tadını çıkaracağı faydaları basitçe hayal etmektir. O 30 kiloyu verirseniz hayatınızın nasıl olacağını görselleştirin. Şimdi para biriktirmenin geleceğiniz için neden önemli olduğunu düşünün. Gelecekteki getiriyi zihninizde şimdiki ana çekin.
Örneğin, spor yapmanın uzun vadeli faydalarını hayal edin: Daha sağlıklı bir vücut, daha enerjik bir yaşam, daha iyi bir ruh hali. Bu faydaları zihninizde canlandırdığınızda, spor yapma isteğiniz artacak ve erteleme olasılığınız azalacaktır.
Ertelemenin Bedellerini Daha Belirgin Hale Getirin
Ertelemenin maliyetlerini er ya da geç ödemenizi sağlamanın birçok yolu vardır. Örneğin, yalnız egzersiz yapıyorsanız, önümüzdeki hafta egzersizinizi atlamak hayatınızı pek etkilemeyecektir. O bir egzersizi kaçırdığınız için sağlığınız hemen bozulmaz. Egzersizi ertelemenin maliyeti ancak haftalar ve aylar süren tembel davranışlardan sonra acı verici hale gelir. Ancak, önümüzdeki Pazartesi sabah 7’de bir arkadaşınızla egzersiz yapmaya önceden söz verirseniz, egzersizi atlamanın maliyeti daha belirgin hale gelir. Bu bir egzersizi kaçırın ve bir pislik gibi görünürsünüz.
Ertelemenin bedellerini daha belirgin hale getirmek için, kendinize bir ceza belirleyebilirsiniz. Örneğin, bir işi ertelediğinizde, sevdiğiniz bir aktiviteden mahrum kalabilir veya bir arkadaşınıza para cezası ödeyebilirsiniz. Bu tür cezalar, erteleme davranışınızı azaltmanıza yardımcı olacaktır.
Çevrenizden Erteleme Tetikleyicilerini Kaldırın
Davranışınızı değiştirmenin en güçlü yolu, çevrenizi değiştirmektir. Bunun neden doğru olduğunu anlamak için çok fazla tahmin yapmaya gerek yok. Normal bir durumda, sebze yemek yerine kurabiye yemeyi tercih edebilirsiniz. Kurabiye ortada olmasaydı ne olurdu? Daha iyi seçeneklerle çevriliyseniz, doğru seçimi yapmak çok daha kolaydır. Dikkatinizi dağıtan şeyleri ortamınızdan kaldırın ve daha iyi seçim mimarisine sahip bir alan yaratın. Bir adım daha ileri gitmek ister misiniz? İyi davranışları tetikleyen tetikleyiciler ekleyebilirsiniz.
Örneğin, ders çalışırken dikkatinizi dağıtan sosyal medya uygulamalarını telefonunuzdan kaldırabilir veya çalışma masanızı sadece ders kitaplarınızla donatabilirsiniz. Bu tür düzenlemeler, erteleme olasılığınızı azaltacak ve odaklanmanızı kolaylaştıracaktır.
Erteleme Alışkanlığıyla Mücadelede Farkındalık ve Kabulün Rolü
Erteleme alışkanlığıyla mücadelede farkındalık ve kabulün rolü büyüktür. Kendinizi sürekli olarak erteleme davranışında bulduğunuzda, öncelikle bu durumu fark etmeniz ve kabul etmeniz önemlidir. Kendinizi yargılamak yerine, “Evet, şu anda ertelemeye meyilliyim” diyerek, durumu olduğu gibi kabul etmek, değişim için ilk adımı oluşturur.
Farkındalık, erteleme davranışının altında yatan nedenleri anlamanıza yardımcı olur. Belki de mükemmeliyetçilik, başarısızlık korkusu veya motivasyon eksikliği gibi faktörler ertelemenize neden oluyordur. Bu nedenleri anladığınızda, onlarla başa çıkmak için daha etkili stratejiler geliştirebilirsiniz.
Küçük Adımlarla İlerleyin ve Kendinize Karşı Şefkatli Olun

Erteleme alışkanlığından kurtulmak zaman ve çaba gerektirir. Bu süreçte kendinize karşı sabırlı ve şefkatli olmanız önemlidir. Mükemmel olmaya çalışmak yerine, küçük adımlarla ilerleyin ve her ilerlemenizi kutlayın. Başarısız olduğunuzda kendinizi yargılamak yerine, bu durumu bir öğrenme fırsatı olarak görün ve tekrar deneyin.
Unutmayın, değişim bir süreçtir ve iniş çıkışlar yaşamanız doğaldır. Önemli olan, pes etmemek ve sürekli olarak ilerlemeye çalışmaktır. Kendinize karşı şefkatli olmak, motivasyonunuzu korumanıza ve hedeflerinize ulaşmanıza yardımcı olacaktır.
Hedeflerinizi Parçalara Ayırın ve Önceliklendirin
Büyük ve karmaşık hedefler, erteleme davranışını tetikleyebilir. Bu nedenle, hedeflerinizi daha küçük ve yönetilebilir parçalara ayırmak önemlidir. Örneğin, bir kitap yazmak gibi büyük bir hedefiniz varsa, bunu önce bir taslak oluşturmak, sonra her bölümü ayrı ayrı yazmak gibi daha küçük adımlara bölebilirsiniz.
Ayrıca, hedeflerinizi önceliklendirmek de ertelemeyi önlemenize yardımcı olacaktır. En önemli ve acil olan hedeflerinize odaklanarak, daha az önemli olanları erteleyebilirsiniz. Bu sayede, enerjinizi ve zamanınızı daha etkili bir şekilde yönetebilirsiniz.
Kendinize Bir Sorumluluk Ortağı Bulun
Erteleme alışkanlığından kurtulmak için, kendinize bir sorumluluk ortağı bulmak faydalı olabilir. Sorumluluk ortağı, hedeflerinizi ve ilerlemenizi takip eden, sizi motive eden ve gerektiğinde sizi destekleyen bir kişidir. Bu kişi, bir arkadaşınız, aile üyeniz veya bir koç olabilir.
Sorumluluk ortağınızla düzenli olarak görüşerek, hedeflerinizi ve ilerlemenizi paylaşabilirsiniz. Bu sayede, kendinizi daha sorumlu hissedecek ve erteleme olasılığınız azalacaktır. Ayrıca, sorumluluk ortağınız size geri bildirimde bulunarak, eksiklerinizi görmenize ve daha iyi stratejiler geliştirmenize yardımcı olabilir.
Kendinizi Ödüllendirin
Hedeflerinize ulaştığınızda veya önemli bir ilerleme kaydettiğinizde, kendinizi ödüllendirmek motivasyonunuzu artırmanıza ve erteleme alışkanlığınızla mücadele etmenize yardımcı olabilir. Ödüller, küçük ve anlamlı şeyler olabilir. Örneğin, sevdiğiniz bir aktiviteyi yapmak, yeni bir kitap almak veya bir arkadaşınızla dışarı çıkmak gibi.
Ödüller, sizin için anlamlı ve motive edici olmalıdır. Ayrıca, ödüllerinizi hedeflerinize ulaşmakla ilişkilendirmek önemlidir. Bu sayede, hedeflerinize ulaşmanın keyfini çıkaracak ve erteleme olasılığınız azalacaktır.
Sonuç Olarak: Erteleme Alışkanlığıyla Mücadelede Kararlılık ve Süreklilik Esastır
Erteleme alışkanlığıyla mücadele, uzun ve zorlu bir süreç olabilir. Ancak, kararlılık ve süreklilikle bu alışkanlığı yenebilir ve daha üretken ve tatmin edici bir yaşam sürebilirsiniz. Unutmayın, her küçük adım, hedefinize bir adım daha yaklaşmanızı sağlar.
“Yarın yaparım” diyenler, genellikle hiçbir şey yapmazlar. – Benjamin Franklin
Bu söz, erteleme alışkanlığının ne kadar tehlikeli olduğunu ve harekete geçmenin ne kadar önemli olduğunu vurgulamaktadır. Ertelediğiniz her iş, potansiyelinizi boşa harcamanıza ve hayallerinizi ertelemenize neden olur. Bu nedenle, erteleme alışkanlığınızla mücadele etmek ve hedeflerinize ulaşmak için şimdi harekete geçin.
Toparlayacak Olursak: Gelecek Benliğiniz İçin Şimdi Adım Atın
Erteleme, modern dünyanın en yaygın sorunlarından biridir ve hepimizin zaman zaman mücadele ettiği bir durumdur. Ancak, erteleme alışkanlığının nedenlerini anlamak ve etkili stratejiler uygulamak, bu sorunun üstesinden gelmemize yardımcı olabilir. Bu makalede, erteleme nedenlerini, “Şimdiki Ben” ve “Gelecek Ben” arasındaki çatışmayı ve ertelemeyle başa çıkmanın yollarını detaylı bir şekilde inceledik.
- Erteleme, “Şimdiki Ben”in anlık zevklere odaklanması ve “Gelecek Ben”in uzun vadeli hedeflerini göz ardı etmesiyle ortaya çıkar.
- Ertelemeyle başa çıkmak için, uzun vadeli davranışların ödüllerini daha belirgin hale getirmeli, ertelemenin bedellerini daha belirgin hale getirmeli ve çevremizden erteleme tetikleyicilerini kaldırmalıyız.
- Farkındalık, kabul, küçük adımlarla ilerleme, hedefleri parçalara ayırma, sorumluluk ortağı bulma ve kendini ödüllendirme gibi stratejiler, erteleme alışkanlığımızla mücadele etmemize yardımcı olabilir.
- Erteleme alışkanlığıyla mücadelede kararlılık ve süreklilik esastır. Her küçük adım, hedeflerimize bir adım daha yaklaşmamızı sağlar.
- “Yarın yaparım” diyenler, genellikle hiçbir şey yapmazlar. Ertelediğiniz her iş, potansiyelinizi boşa harcamanıza ve hayallerinizi ertelemenize neden olur.
Erteleme alışkanlığından kurtulmak, sadece bir zaman yönetimi meselesi değil, aynı zamanda bir yaşam felsefesidir. “Gelecek Ben”inize yatırım yaparak, daha mutlu, başarılı ve tatmin edici bir yaşam inşa edebilirsiniz.
Unutmayın, değişim bir süreçtir ve sabır gerektirir. Kendinize karşı şefkatli olun ve küçük adımlarla ilerleyin. Zamanla, erteleme alışkanlığınızı yenecek ve potansiyelinizi tam olarak ortaya çıkaracaksınız.
Şimdi harekete geçin ve “Gelecek Ben”inize bir iyilik yapın. Ertelediğiniz bir işi bugün tamamlayın, küçük bir adım atın ve değişimin gücünü deneyimleyin.