Duygu ve Davranış Bozukluğu Nedir? Belirtileri ve Nedenleri Nelerdir?

Duygu ve davranış bozukluğu çocuklarda, ergenlerde veya yetişkinlerde bazı davranış bozukluklarını ortaya çıkaran bir dizi tepkiyi ifade eder. Aslında çoğu kişi tarafından bazı şeyler davranış bozukluğu olarak kabul ediliyor. Örneğin bir çocuk çok aktif veya meraklıysa, bazı aileler tarafından bu bir hastalık olarak nitelendirilir. Üstelik gittikleri doktorlara “bu çocuk çok yaramaz-çok hareketli” gibisinden şikayetler söylemektedirler.

Bizim burada değineceğimiz konu, çok çeşitli durumları ifade eden genel bir terimdir. Yani çevreyi rahatsız eden, insanları rahatsız eden ve başkalarına kötü davranan insanların psikolojik hallerinin sebeplerini inceleyeceğiz. Bu yazıda duygu ve davranış bozukluğun belirtileri, nedenleri ve kurtulma yollarından bahsedeceğiz.

Duygu ve Davranış Bozukluğu Nedir?

Duygusal bir bozukluk genellikle derin bir rahatsızlığın belirtisidir. Duygularından bunalan kişi, duygusal dengesini yeniden kurmak için yardıma ve desteğe ihtiyaç duyar. Duygusal bozukluk stres, kaygı, depresyon ve üzüntü olarak kendini gösterir. Bu aşırıya çıkan bazı duyguların sonucunda kişide, güçlü bir özgüven eksikliği meydana gelir. İlerleyen süreçlerde de bu duygulardan doğan bazı hareket bozukluğu türleri meydana gelir.

Bu bozukluk türleri çocuk yaşta kendini çok daha iyi belli eder. Bir çocuktan hiç beklenmeyecek ani hareketlere sebep olur. Ufak yaşta suça meyilli olması, ruh halinin çok çabuk değişmesi (güldükten sonra ağlaması gibi), insanlar ile anlaşamama veya onlardan korkma eylemleri ile bu davranış bozukluğu kendini belli eder.

Duygu ve Davranış Bozukluğu Nedenleri

Nedenlerini öğrenmemiz için ilk olarak duygu ve davranış bozukluğu belirtilerini öğrenmemiz gerekiyor. Çünkü her bir bozukluğun kendine has hikayesi vardır. Çocuklukta yaşadığı bir travma, yetişkin bir bireyin davranış bozukluğu yaşamasına sebep olur.
Aynı zamanda ailesi tarafından kötü yetiştirilen bir çocukta, okulda pek yaramaz veya hiç sesini çıkaramayan bir birey olarak yetişir. Bir travma veya bir olay bile bu bozukluğa sebebiyet verebiliyor. İşte bu psikolojik rahatsızlığın bazı nedenleri:

• Çoğu zaman bu psikolojik rahatsızlık düşük benlik saygısı yaşayan ve sürekli depresif ruh hali olan duygusal olarak dengesiz insanlarda görülür. Bu tür insanlar kendi başarısızlıklarının sebeplerini başka insanlara bağlarlar.
  
• Duygu ve davranışsal bozukluk metabolik süreçlerin, hormonal yetmezliklerin ve bazı hastalıklar (serebral palsi, epilepsi) ile ortaya çıkabilir. Ayrıca bazı maddelere bağımlılık sonucunda da davranış bozukluğu görülebilir.
  
• Ebeveynler küfür ederse, alkol kullanırsa, uyuşturucu kullanırsa, bu kaçınılmaz olarak çocuğun davranışını da etkiler. Çocuk, ailesinin davranışlarından iyi veya kötü olarak etkilenir.
  
• Çoğu zaman eğitim sürecinin kötü yönetildiği, kötü öğretmen ve çocuklar arasındaki düşmanca ilişkilerin olduğu okullarda çeşitli davranış bozuklukları görülür.

Duygu ve Davranış Bozukluğu Çeşitleri

Duygu ve davranış bozukluğu nedir ve nedenlerini incelediğimize göre, duygu ve davranış bozukluğu çeşitlerine geçebiliriz. Bu çeşitler elbette sadece aşağıda sizlere aktardıklarımız ile sınırlı değildir.
İşte duygu ve davranış bozukluğu çeşitleri:

Depresyon ve Düşük Ruh Hali

Depresyon derin bir halsizlik halinin tezahürüdür. Kişi sebepsiz yere kendi içine kapanır ve başkaları ile iletişim kuramaz hale gelir. Belirtileri her zaman belirgin değildir. Depresyonu hem yaşayan kişi tarafından hem de çevresindeki insanlar tarafından tanımlaması zor bir hastalıktır. 

Kişi kendini yorgun hisseder, uykusuzluk çeker, iştahsızlık yaşar, aileden ve sosyal hayattan kopar, tüm ilgisini kaybeder ve geçmiş için sürekli bir suçluluk duygusu yaşar. Depresyonun nedenleri çoktur: ayrılık, iş kaybı, yas, doğum sonrasında bile görülür.

Stres ve kaygı

Stres, bir saldırı beklentisiyle veya yüzleşilmesi gereken bir endişe durumuna yanıt olarak vücudu tetikte tutan fiziksel bir durumdur. Anksiyete irrasyonel bir korkudur, çünkü kişi zaten en kötü senaryoyu hayal ederken, aslında yaşadığı bir kötü durum yoktur. Yani tamamen düşünceleri sebebiyle kişi stres ve kaygı yaşar.

Stres veya kaygı belirtileri nispeten benzerdir. Huzursuzluk, titreme, ateş gibi fiziksel rahatsızlıklara yol açarlar. Korku, üzüntü, çaresizlik veya suçluluk duygularının yanı sıra konsantrasyonda veya sürekli dikkatte güçlükler stres ve kaygının diğer belirtilerini oluşturur.

Yeme Bozuklukları

Yeme Bozuklukları da davranışsal bozuklukların önde gelenidir. Özellikle kişinin kilo almaktan korktuğu için yemek yemeyi reddetmesi veya çok miktarda yemek yiyerek içinden çıkılmaz bir hale gelmesi ile tanımlanabilir. Yemek yemeyi reddetmek anoreksiyadır. Kişi, her gün yemesi gereken yiyecek miktarını titizlikle ve sistematik olarak kontrol eder. 

Hasta kilo almamak için kasten kusar. Yeme bozukluklarının bir başka yönü de tıkınırcasına yemedir. İlgili kişinin fazla kilolu olmasına neden olur. 

Korkular ve fobiler

Korku, tehlikenin mevcudiyetinde veya bir tehdidin gerçekleşmesi ihtimalinde yaşanan duygulardan biridir. Fobi, bir şeyden-nesneden ya da durumdan aşırı derecede korkmaktır ve bu da özdenetim kaybına yol açabilir. Kişi kendisini korkutan durumlardan veya şeylerden kaçınır. 

İnsanlar fobileriyle somut olarak yüzleşmeden yaşayabilirler. Birçok fobi vardır: kalabalıktan korkma, hapsedilme korkusu, köpek korkusu örümcek korkusu gibi adını sayamadığımız onlarca fobi mevcuttur. Duygu ve davranış bozukluğu belirtilerine baktığımızda, bu fobiler ön plana çıkar. İşin davranışsal bozukluk kısmına aittir bu fobiler.
Bazen kısa bir terapi fobinin semptomlarını ortadan kaldırmak için yeterlidir.

Duygu ve Davranış Bozukluğu Tedavisi

Bazı ilaçlar tedavi sürecine yardımcı olabilir. Fakat her iki durumda psikolojik ve hatta psikiyatrik destek gereklidir. Bu bozukluklardan bazıları kendini belli etmediği için, erken tedaviye başlanamayabilir. Fakat her türlü tedavi edildiğini unutmamak gerekiyor.
Duygu ve davranış bozukluğu tedavisi genelde olumlu sonuçlar verir ve çocuklarınızda var olan çoğu davranışın size bağlı olduğunu unutmayın.

Kaynaklar
https://pixabay.com/
http://wvde.state.wv.us/osp/Fact_Sheet_Behavioral_Disorder.pdf
https://www.healthyplace.com/parenting/behavior-disorders/what-are-emotional-and-behavioral-disorders